Hampiakarina ny saran’ny herinaratra ho an’ny orinasa indostrialy. Fanapahan-kevitra efa nifanarahan’ny fanjakana sy ny Vondrona orinasa tany aloha ity hampiharina ity.

Nivoaka tao amin’ny fi­lan­kevitry ny minisitra, ny 23 oktobra teo, fa nankatoavina ny fanitsiana ny saran’ny herinaratra Jirama, ao anatin’ilay sokajy « Optima Business ». Voakasik’izany ny orinasa indostrialy mampiasa tanjaka ambony (haute tension HT) sy ny antenantenany (moyenne tension MT).
Voalaza fa tsy mifanaraka intsony ny saran’ny famoka­rana miohatra amin’ny fampiasana azy. Efa nisy ny fivoriana maromaro niarahan’ny minisiteran’ny Angovo sy ny Jirama ary ny Vondrona mpandraharaha tsy miankina (ny Gem sy ny Sim), nitadiavana ny marimaritra niraisana amin’ny saran’ ny herinaratra. Koa, nan­katoa­vin’ny filankevitry ny minisitra, ny fifanarahana nifanekena, ka hisondrotra 20% ny saran’ ny herinaratra ho an’ny taona voalohany, ary ho 16% ho an’ ny taona faharoa sy fahatelo manaraka. Tsy voakasik’izany ny mpanjifa mampiasa tanjaka ambany (basse tension) rehetra, ny sokajy « business » sy ny « residentielle ».

Ny 0,31%-n’ny mpanjifa

Miisa 2 166 ny orinasa sy ny mpandraharaha mampiasa ny HT na MT. Izany hoe, ny 0,31% ny mpanjifan’ny Jirama manontolo izay miisa 696 705. Efa fantatry ny orinasa io fi­son­drotana io tany aloha io, taorian’ny fivoriana niarahana, fa izao vao hampiharina.

Misedra olana anefa ny ori­nasa amin’izao fotoana izao, satria tsy ampy ny herinaratra enti-mamokatra, noho ny deles­tazy. Miampy ny masonkarena, hampiasana gropy mpihary herinjiro, entina hanenjehana ny fe-potoan’ny mpanjifa, toy ny orinasa afakaba manondrana any ivelany, ohatra. Vao mainka koa hitombo izany amin’ity fisondrotan’ny faktioran-jiro ity.
Etsy ankilany, mihena koa ny fidiram-bolan’ny mpandraharaha madinika mampiasa herinaratra satria tsy ampy ny fotoana ahafahana enti-ma­mokatra. Voakasik’izany, ny mpikirakira vy, ny mpanao volo, ny toerana mikirakira internety, ny mpivarotra mampiasa vata fampangatsiahana, sns.

Njaka Andriantefiarinesy

Jeune mère aux responsabilités fortes , elle assure le quotidien de son foyer grâce à l’artisanat

Nambaran-dRamisa­manana Lova, filohan’ny Kin­tana football Madagascar (KFM), omaly, teny Andra­haro, fa mankalaza ny fahadimy taona nijoroany ny KFM amin’izao fotoana izao, izay ahitana ny sekolin’ny baolina kitra Kintana academy sy ny klioba Jet Kintana. Ho fanamarihana izany, manomana hetsika maro izy ireo mandritra ity telo volana farany ity. Anisan’izany ny fikarakarana ny fifaninanana ho an’ireo kilonga, izay mitondra ny anarana hoe “Tournoi des Etoi­les”. Hotontosaina eny Ambo­himanga Rova, ny 10-17 no­vambra ho avy izao, izany ka ireo sokajy U8,U11, U13, U15, U18 ihany no hifanintsanana. Voafetra ho ekipa enina isan-tsokajy ihany moa ity Tournois des Etoiles ity.
Ankoatra izay, hisy ny lalao baolina kitra ho an’olona fito, ho an’ireo mpanohana ny Kintana Football na ny “Cor­porate Partner Cup”, izay hatao etsy Mahamasina, ny 24 novambra ho avy io. Aorian’ity fihaonana ity, hisy ny lanonana miavaka izay hanomezana ny loka rehetra ho an’ireo mpandresy tamin’ity hetsika fankalazana ity ary hotanterahina ny 1 desambra ho avy izao, eny By-pass, izany.
Tsara ny mampahatsiahy fa efa maro ireo mpilalao voaantso Barea tao amin’ny Kintana football. Anisan’izany i Berajo, i Joma, i Tsito, i Doddy.

Fitia Randria

Nitohy ny faran’ny herinandro teo ny fifaninanana “Fety de Baskety e!”, fankalazana ny faha-15 taonan’ny AT2B. Lalao anisan’ny niady ny fifandonana teo amin’ny Zoulou Papa sy ny AT2B, sokajy Vétérans lehilahy. Isa 41 no ho 39 no nivoahan’ny Zoulou Papa ho mpandresy.

Hanatanteraka fihaonana “Mini-Basket”, basikety ho an’ny ankizy, ny kaomision’ny Mini-basket eo anivon’ny federasiona, amin’ity volana oktobra sy no­vambra ity. Hetsika natokana ho an’ny sokajy U10 sy U12, lahy sy vavy, hatao any amin’ny ligin’Atsinanana.

Hotontosaina ny 16 novambra izao, ny fivoriambe eo anivon’ny ligin’Analamanga ny Volley-ball, ho an’ny taona 2024. Ny 30 novambra izao kosa no hosokafana ny taom-pikatrohana 2024-2025 ary hisy ny lalao natokana ho an’ny mpilalao tsy manana “licence”.

Mikarakara fifaninanana antsoina hoe “Inter Club Toussaint” ny ligin’Analamangan’ ny taranja Judo. Fifa­ninanana hotanterahina ny 26 oktobra izao, eny amin’ny Cercle Messe Soanierana, manomboka amin’ny 9 ora maraina. Sokajy Poussins, Minimes, Benjamins ary Cadets no hifaninanana amin’izany.

Taorian’ny fiofanana ho an’ny zazalahy, anjaran’ny zazavavy indray no miatrika ny “Fiba Regional Africa Youth Camp”, izay hatao any Abidjan, Côte D’Ivoire. Fiofanana nanomboka omaly ary hifarana ny 26 oktobra izao. Efa nigadona any an-toerana ny fiandohan’ity herinandro ity ny Malagasy mpilalao, Rasoariniaina Tantely, mpilalaon’ny Fandrasa sy Rabeniami­na Kaloniaina Tiffany, mpilalaon’ny MB2ALL, hiatrika izany
fiofanana natokana ho an’ny mpilalao basikety sangany eto Afrika izany. Tanora afrikaninana, zazavavy, 40 no mivondrona ao Abidjan, avy amin’ny federasiona afrikanina 22. Ankoatra ny fanofanana ireo tanora mpilalao basikety eo amin’ny lafiny teknika, misy ihany koa ny fizarana traikefa ho an’ny Afrikanina mpanazatra. Manana solotena miatrika izany fifampizarana traikefa izany i Madagasikara, amin’ny alalan-dRalaivao Felana. Tsiahivina fa nosokafana ofisialy ny 21 oktobra teo, tao amin’ny Lapan’ny Fanatanjahantena Treich­ville, ity “Camp” ity ary nanatrika izany ny filohan’ny Federa­siona malagasin’ny basikety, Ramaroson Jean Michel.

Mi.Raz

Nanao be fiavy ny Barea de Madagascar, teo amin’ny andro voalohany amin’ny fiadiana ny ho tompondakan’ny “Cosafa Cup”, sokajy Sénior, vehivavy, taranja baolina kitra. Nomontsaniny tamin’ny isa mavesatra ny Club M Maurice.

Tsara fanombohana ny Barea de Madagascar, vehivavy, teo amin’ny fiadiana ny ho tompondaka ho an’ireo firenena aty amin’ny tapany atsimon’i Afrika (Cosa­fa cup 2024). Omaly, tao amin’ny Kianja Wolfson Stadium, Afrika Atsimo. Nomontsaniny tamin’ny isa mavesatra 5 no ho 1, ny Club M Maurice.
Tsy niady mihitsy ny lalao fa vao teo am-panombohana dia efa hita ny elanelana teo amin’ny ekipa roa tonta. Na­nantombo teo amin’ny tanjaka sy ny hakingana ny Malagasy nahitana an-dry Sylvia sy i Christina. Tsy nahavita nanafika mihitsy ny maorisianina fa niaro tena fotsiny. Noteren’ny Malagasy rahateo ry zareo ka nivoaka sempotra.
Nanokatra ny isa i Sylvia, teo amin’ny minitra faha-6. Tsy nijanona teo fa mbola na­nam­py baolina roa indray i Sarah, teo amin’ny minitra faha-18 sy faha-37. Toy ny nanaovan’ny Barea de Mada­gascar fanazarantena fotsiny ry zareo maorisianina. Tsy nahatafavoaka baolina mihitsy izy ireo, teo amin’ny fizaram-potoana voalohany. Hain’ny Malagasy mpilalao rahateo ny namezivezy ny baolina teny ambony kianja. Nahatafiditra baolina fahefatra ny Barea, tany amin’ny fanampim-potoana mialoha ny hialana sasatra (45 mn + 3). Baoli­na matin’i Helisoa ka 4 no ho 0 ny isa nentin’ny roa tonta niala sasatra.
Fizaram-potoana faharoa, nampihena ny isa ny Club M, tamin’ny alalan’i Julie Gopal, teo amin’ny minitra faha-67. Efa tany amin’ny 1 mn tsy hi­ra­vana vao nahafaty ny baolina faha-5 i Louissa, ho an’ny Barea. Voahosotra ho mpilalao mendrika indrindra i Christina, izay milalao atsy Comores. Lalao manaraka ho an’ny Barea ny fihaonana amin’i Malawi, ny sabotsy 26 oktobra ho avy izao.

Tompondaka

Dahalo mirahalahy mpangalatra omby nifanenjehan’ny zandarimaria nandritra ny hazalambo tao Ambalasoaray, fokontany Maevarano, kaomininina Mahasolo, afakomaly. Nangalatra omby tao amin’io tanàna io ireo olon-dratsy ireo. Naharay fampahafantarana ny mpitandro filaminana ka nane­tsika ireo vatan-dehilahy hanidy ny kizo ahina handosiran’ireo tsy valahara. Nirondra fitaovam-piadiana rahateo ireo mpandroba ka nanao sarotra ny fanarahan-dia azy ireo. Nampian’ ny fokonolona ny zandary miisa enina. Nandrasana kendry tohana tao amin’ny kizo tao Mandalopaositra, fokontany Zatobe, kaominina Marotapona, ireo olon-dratsy tamin’ny 10 ora alina. Raikitra ny fifandonana. Vokany, lavo ny iray tamin’
ireo mpandroba. Latsaka ny fitaovam-piadiana nampiasainy. Mitohy ny fanarahan-dia ataon’ny fokonolona sy ny zandary ao an-toerana.

Tsiferana R.

Dingana vaovao! Nampa­hafantarina, omaly, ny fanombohana ny Fandrahoan-tsakafo madio ho an’ny rehetra eto Madagasikara (MCCI). Iarahan’ ny fanjakana, amin’ny alalan’ ny minisiteran’ny Angovo (MEH), ny Indostria sy varotra (MIC), ny Tontolo iainana (Medd), ny mpiara-miombon’antoka ara-bola sy ara-teknika iraisam-pirenena (SeforAll, Pnud, Onudi, Pam, WWF, UKAid, MECS, Opec Fund), ny sehatra tsy miankina, ny mpikaroka, manatanteraka.
Mahatratra 8 800 t isan-taona ny saribao ekolojika vo­karina eto Madagasikara. Tan­jona ny hampitomboana avo dimy heny (44 000 t) amin’ny taona 2027, ka andrasana ny mpisehatra rehetra ao anatin’ ity fandaharanasa MCCI ity. Miandrandra izany ny sehatra tsy miankina, satria ilana fa­ma­tsiam-bola ny tetikasa.
Maro ny karazana sy kojakoja angovo madio efa voka­rina eto amintsika, saingy tsy mbola ampiasain’ny daholobe, toy ny saribao, ny solika éthanol, ny fatana, ny fandrahoan-tsakafo, ny fandoroana, sns. Tafi­ditra ao anatin’ny fandaharanasa MCCI ny hanohanana ny mpamokatra, fa eo koa ny mpanjifa, amin’ny alalan’ny fampihenam-bidy mba ho zakan’ ny rehetra. Miteraka asa mi­vantana 700, asa ankolaka 2 500 ary mahakasika olona 50 000. Tanjona ny hisitrahin’ ny olona 5 tapitrisa izany.
Raha ny antontanisa an­kehitriny, mbola ampiasaina amin’ny fandrahoan-tsakafo ny 80% ny angovo eto Mada­gasikara (68% kitay, 10% saribao, 2% hafa), ho an’ny herinaratra ny 2% (tohodrano, solika, masoandro), ho an’ny fitaterana ny 17%.

Njaka A.

Noraisina ny fahavitan’ny asa fanamboarana ny lalam-pirenena faha-44, tapany faharoa, (Amboa­sary-Vohidiala: PK 60 – Pk 133), ny 17 oktobra teo. Tsia­hi­vina fa nanao ny asa ny orinasa sinoa CRBC, fa namatsy vola ny asa kosa ny Banky iraisam-pirenena tamin’ny alalan’ny tetikasa Pact.

Nitombo avo telo heny ny vokatra ronono ary nihatsara ny taranak’omby gasy vokatry ny fampiasana ny teknika kijana mamokatra tao amin’ny tangorom-bohitra Itremo, faritra Amoron’i Mania. Tafakatra 4 litatra ny vokatra ronono, raha antsasa-litatra izany teo aloha. Afaka miteraka isan-taona ihany koa ireo ombivavy satria ampy sakafo.

Nanomboka omaly, any Cali Colombie, ny fivoriambe Cop16 mahakasika ny karazan-javamananaina. Dinihina ny hanaovan’ny mpitondra maneran-tany ho hamehana ny fiarovana ny karazan-javamananaina, hanatrarana ny tanjona 23 ao anatin’ny Kunning Montreal 2030 sy ny tanjona 2050. Haharitra 10 andro ny fivoriana.

Mandray anjara amin’ny fivoriana faha-13 an’ ireo komity teknika mamaritra ny anjara lamatra azo jonoina ao anatin’ny Vaomieran’ny lamatra aty amin’ny faritry ny ranomasimbe Indianina i Madagasikara. Maha­ritra efatr’andro ity fivoriana atao any Bangkok-Thailande ity, izay nanomboka ny alatsinainy teo.

Voaresaka nandritra ny fihaonan’ny filoham-pirenena tamin’ireo delegasionin’ny China Communication Construc­tion Company (CCCC), omaly, teny amin’ny Lapan’Iavoloha ireo fotodrafitrasa goavana hapetraka eto Madagasikara. Vinam-piaraha-miasan’ny roa tonta ny hamboarina ny « route du soleil » mampifandray an’Antsiranana sy Taolagnaro. Lalana mirefy hatrany amin’ny 2 000 km izay hanamora sy hanafaingana ny fivezivezen’ny olona sy ny entana. Hovelo­mina ihany koa ireo lalamby eto Madagasikara hanamorana ny fitaterana samihafa. Tetikasa goavana apetraka eto amin’ny firenena ny hampiroboroboana ny angovo azo havaozina. « Mila ampitomboina avo telo heny ny famokarana angovo eto amintsika », hoy ny filoham-pirenena. Nambarany fa 1 600 MW ny famokarana herinaratra eto Madagasikara raha toa ka 1 800MW ny filàna. Ankoatra izay, hatsangana sy harenina ireo seranan-tsambo samihafa any amin’ny faritra. Tombony ho antsika ny fananana moron-dranomasina midadasika hana­tsarana ny fifandraisana sy fitaterana. Vinam-pampandrosoana ny hanitarana ny seranan-tsambon’i Toamasina hampiroboroboana ny fifanakalozana ara-barotra anatiny sy ivelany.

Henintsoa Hani

Miditra amin’ny andiany faharoa ny Fandaharanasa fampandrosoana ho amin’ny fandrindrana ny tanàn-dehibe (Padeve2). Nankatoavina tetsy amin’ny minisiteran’ny Fitsinjaram-pahefana sy ny fanajariana ny tany(MFFT), omaly, izany.

Nambaran’ny sekretera jeneralin’ny MFFT, Ran­driamananjara San­ drina, fa anisan’ny hisitraka fotodrafitrasa iarahana amin’ ny AFD ny ao Antsiranana, Fia­narantsoa, Antsirabe, Toliary, Toamasina ary Mahajanga. “Hisitraka fotodrafitrasa novolavolainy ireo ben’ny Tanàna amin’ireo tanàna ireo. Homena tohana amin’ny fahaiza-manao hampaharitra ny fotodrafitrasa koa izy ireo”, hoy izy.
Fandaminana ny asa sy ny fandaharanasa izao natao izao hiatrehana ny fanatanterahana ny tetikasa ho an’ny taona 2025. Niainga amin’ny filàn’ny mponina sy ny fahahafa-manaon’ilay tanàn-dehibe ary ny fotodrafitrasa ny ma­son­tsivana amin’ny fahazoana
ny “Padeve2”. Hitohy amin’ny fanaraha-maso ny fanatanterahana ny asa izany. Tanjona ny hametrahana tanàna mirindra sy tsara tantana ary ma­maly ny filàn’ny mponina amin’ ireny tanàn-dehibe ireny.

Nahavita be ny “Padeve 1”

Mitentina 56 tapitrisa euros ny vola ampiasaina amin’izany, amin’ny alalan’ny mpamatsy vola, toy ny AFD, ka misy am­pahany trosa fa eo koa ny omena maimaimpoana, araka ny nambarany hatrany. “Tsy mitovy arakaraka ny filàn’ilay tanàn-dehibe ny vola ho azon’ireo renivohi-paritra ireo”, hoy ihany izy.
Tsiahivina fa anisan’ny
efa nahavitana fotodrafitrasa maro ny “Padeve 1” amin’ireo tanàn-dehibe ireo. Anisan’izany ny tsena, lalana, zaridaina, fanajariana toerana ho an’ny fizahan-tany, abatoara, toeram-pidiovana…

Synèse R.

Nanomboka ny sabotsy 19 oktobra teo, ao amin’ny torapasik’i Hurghada Egypte, ny fiadiana ny ho tompondakan’i Afrika (Can 2024), amin’ny baolina kitra lalaovina ambony fasika na ny beach soccer. Na tsy mandray anjara amin’izany aza ny Barea de Madagascar, voatendry hitsara ny lalao, any an-toerana, i Tsaralaza Maolidy (Naccache). Nialoha ny fanombohan’ny Can, mbola niatrika fiofanana niaraka tamin’ireo mpitsara 19 voatendry hitantana izany ny tenany nanomboka ny 15 ka hatramin’ny 18 oktobra lasa teo. Raha tsiahivina, mpitsara baolina kitra (foot-ball classique), i Naccache, saingy manana ny mari-pahaizana amin’ny fitsarana beach soccer ihany koa, ka izao izy nantsoin’ny Caf izao.
Raha teo amin’ny vokatra ho an’ny andro voalohany amin’ity Can ity, nivoaka ho mpandresy tamin’ny isa 4 no ho 3 nanoloana an’i Tanzanie, i Maroc. Nahazo fahombiazana ihany koa ny Faraonan’i Egypte, rehefa nandavo ny kintana maintin’i Ghana, tamin’ny isa 6 no ho 3. Samy ao amin’ny vondrona “A” avokoa izy ireo.
Nitranga ny tsy nampoizina ho an’ny vondrona “B” ny andro alahady. Resin’i Mau­ritanie tamin’ny isa 5 no ho 2 ny Liona an’i Teranga Sénégal, tompondaka farany. I Mozambique nanilika an’i Malawi, 4 no ho 3.
Hisolo tena an’i Afrika, amin’ny “Mondial 2025”, hatao atsy Seychelles, ny roa miatrika ny famaranana.

Tompondaka

Manao andrana iray volana any Egypta, i Tendry, lohalaharan’ny Barea de Madagascar izay milalao ao amin’ny klioban’ny Disciples FC Vakinankaratra. Araka ny vaovao voaray, miisa telo ireo klioba hanaovany fitsapana. Tsiahivina fa tamin’ny fihaonan’ny Disciples FC sy ny Orlando Pirates no nahitan’ny mpitily an’i Tendry.
Hatao any Fianarantsoa, ny 26 oktobra hatramin’ny 3 novambra izao, ny fiadiana ny amboaran’i Madagasikara, sokajy latsaky ny 23 taona, lahy sy vavy. Tontosa ny sabotsy 19 oktobra teo kosa ny fivoriana fampahafantarana ilay fiofanana ho an’ny mpanazatra, niveau 1.
Tapitra ny fandraisana anarana an’ireo ekipa handray anjara amin’ny fifaninanana Alley -Hoop, taranja basikety 3×3. Efa feno avokoa ny isa ho an’ny sokajy U17, U23 ary ny Elites, lahy sy vavy. Fifaninanana izay hatao ny 2 sy 3 novambra, ao amin’ny Lapan’ny fanatanjahantena Mahamasina.
Hitohy anio, ny andro fahatelon’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Eoropa, “Ligue des Champions (LDC) 2025”. Lalao tena andrasan’ny marony fihaonan’ny Real Madrid Espagne sy ny Dortmund Allemagne. Manala vela amin’ny espaniola ny ekipan’ny Dortmund amin’ity, tsiahivina fa resin’ny Real, 2 no ho 0, ny Dortmund, tamin’ny famaranan’ny LDC 2024 teo.

Notontosaina, ny faran’ny herinandro teo, ny fiadiana ny tompondakan’i Afrika ampitain-davitra na “en ligne”. Voahosotra ho tompondaka, nandritra izany, ny Malagasy mpilalao échecs, Andriatahina Serge. Efa ela nilona teo amin’io taranja io i Serge, ka ankoatra ny maha filohan’ny ligin’Alaotra Mangoro azy dia nilalao an-taonany maro tao amin’ny Chess Club Moramanga koa ny tenany. Isa 5 no azon’i Serge nandritra ity fifaninanana afrikanina ity ary nahatafapetraka azy eo amin’ny laharana voalohany. Teratany egyptiana, i Adriano Leopoldo no nahazo ny laharana faharoa taorian’i Serge. Tsiahivina, Malagasy telo no nisolo tena an’i Madagasikara nandritra io fifaninanana io, nahitana an-dRakotonirina Jean Olivier, Randriambololona Jaona ary Andriatahina Serge. “African chess online for people with disability” no anarana nampitondraina ity fiadiana ny tompondakan’i Afrika nampitain-davitra ity.
Eo amin’ity taranja ity hatrany, hotontosaina ny 1 hatramin’ ny 3 novambra izao ny fiadiana ny tompondakan’i Madagasikara isam-bondrona. Fifaninanana hatao eto Antananarivo, izay hamaranana ny taom-pikatrohana 2024 ho an’ny Federasiona malagasin’ny lalaon-tsaina Echecs.

Mi.Raz

Anisan’ireo firenena mandray anjara amin’ity fifaninanana ara-panatanjahantena, vehivavy, ho an’ny firenena aty amin’ny faritra Atsimon’i Afrika ity, i Madagasikara. Ao amin’ny vondrona « B » no misy azy ireo.

Hotanterahina manomboka anio, any Afrika Atsimo, ny fifanintsanana baolina kitra, sokajy vehivavy, Cosafa 2024. Araka ny fandaharam-potoana navoakan’ny komity mpikarakara ny fifaninanana, rahampitso no hiakatra kianja ny Barea de Madagascar, izay hifanintsana ao amin’ny vondrona « B ». Ry zareo nosy rahavavy, Maurice, no hifandona amin’izy ireo mandritra ny andro voalohany.
Eo amin’ny andro faharoa kosa, hihaona amin’i Malawi ny ekipam-pirenena malagasy. Amin’ny lalao farany, hifanandrina amin’i Botswana ny Barea. Tsara ny mampahafantatra fa ireo voalohany isan-tsokajy ihany no tafita any amin’ny dingana manaraka, ka hiatrika ny manasa-dalana avy hatrany.
Marihina fa hifarana ny 2 novambra ho avy izao ity fifaninanana Afrikanina ity.

Manarina ny ratsy

Fanamby goavana ho an’ny Barea, vehivavy, ity Cosafa ity. Tamin’ny taona lasa, tany Afrika Atsimo ihany, nandray anjara tamin’izany ny vehivavy malagasy mpilalao. Ratsy ny vokatra azon’izy ireo, faharesena telo tamin’ireo lalao telo natao no vitan’ny ekipa nasionaly. Fotoana iray ity hahafahan’ireo mpilalao 23 mirahavavy, nantsoin’i Portez l’Hydrensia sy Ramiara­ma­nana Haingo­malala Ninette, mpanazatra an’i Madagasi­kara, hanarenana io lesoka io.
Araka ny fikarohana natao, eo amin’ny faha-190, laharana navoakan’ny Fifa ny Barea, sokajy vehivavy, raha toa ka faha-194 i Maurice.

Fitia Randria

Mihamitombo ny olana atrehin’ny Malagasy amin’izao fotoana izao. Maro ireo olona matahotra ny hiditra birao kanefa misy zo voahitsakitsaka ao anatin’izany. Noho izany indrindra no antom-pisian’ny Hafari Malagasy, mampahafantatra ny zo didian’ny lalàna amin’ny olona iray, araka ny fanazavan’ny filohan’ny Hafari Malagasy, Rafanomezantsoa Jean Nirina. Nambarany, tamin’izany, fa maro ireo olana mianjady amin’ny olona saingy ireto no hita matetika eo anivon’ny fiarahamonina: ny lehilahy tsy mamelona ny ankohonany, ny fanitsakitsaham-bady ary ny herisetra sy fikasihan-tanana (CBV). Olana mahatonga izany ny tsy fisian’ny fifampiresahana eo amin’ny mpivady. Manoloana izany, miditra an-tsehatra ny Hafari Malagasy mandamina. « Tsy terena hiaraka kanefa koa izahay tsy manery hisaraka », hoy hatrany ny mpitarika ny fikambanana. Nohamafisiny fa firenena tan-dalàna i Madagasikara ka matoa misy lalàna voahitsakitsaka dia misy zon’olombelona tsy voahaja koa ambadik’izany. Olana iray mahatonga ny korontana ara-tokantrano koa ny tsy fisian’asa amin’izao fotoana izao. Miezaka hatrany, araka izany, ny Hafari Malagasy mandrindra sy mihaino ny olan’ireo olona mahatsiaro ho voahitsakitsaka ao anatin’izany herisetra izany.

Jean Claude

Fahombiazana. Nizara traikefa sy namelabelatra ireo foto-kevitra sy paikady ary fomba fanaon’ireo mpanao fanatanjahantena matihanina eo amin’ny tontolon’ny fandraharahana, ny sabotsy teo, teny amin’ny Club Olympique de Tananarive (Le COT) Ankadikely Ilafy, ny Dr Fabrice Lollia. Notsindriny manokana fa « ilaina ny fifantohana sy fahavonona hahombiazan’ny fandraharahana sy ny fitantanana orinasa ». Maro, hoy izy, ny tombontsoa amin’ny fivoizana ny toe-tsain’ireo mpanao fanatanjahantena matihanina eo amin’ny fandraharahana. Mila omen-danja ny tsirairay mba hahafahana mandroso sy miatrika ny manodidina fa indrindra ny hahazoam-bokatra. Mila jerena ihany koa ireo ambana mety hiseho sy paikady apatraka hanatsarana ny vokatra. Takina ao anatin’ny fitantanana ny fahaiza-miaraka amin’ny ekipa, ny faharetana, ny fikirizana ary ny fifanajana. Marihina fa voamarina sy azo tamin’ny alalan’ny fikarohana siantifika avokoa ireo foto-kevitra novoaboasany mba hipaka mivantana eo amin’ny tontolon’ny fandraharahana.

Traikefa
Nizara ny traikefany tamin’ireo mpandraharaha 20 nandray anjara tamin’ny hetsika nokarakarain’ny Peak Busi­ness Partner, Rakotozafy Rosa, atleta matihanina sy nitondra ny voninahi-pirenena teo amin’ny sehatra iraisam-pirenena. « Mifameno ny fanatanjahantena sy ny asa. Mila tazomina ao an-tsaina ny kolontsaina hahazo vokatra », araka ny fanazavany.
Samy miaina anaty fifaninanana ny mpandraharaha sy ny mpanao fanatanjahantena matihanina. Mila mifantoka amin’ny tanjona apetraka ny mpandraharaha hampahomby sy hampaharitra ny fitantanany.

Henintsoa H.

Mahatratra hatramin’ny 100 miliara Ar ny vola miditra amin’ny Jirama isam-bolana raha toa ka eo anelanelan’ny 140 ka hatramin’ny 170 miliara Ar ny fandaniana ataony. Noho izany, tsy maintsy manohana ara-bola ny Jirama ny fanjakana. Mivarotra herinaratra amin’ny fatiantoka ny orinasa satria 22 cents/KWh, izany hoe, 1000Ar ny vidin’ny famokarana, raha amidy 12 cents na 550Ar/Kmh izany.

Tafakatra 17 000 taonina ny cacao tsara kalitao naondran’i Madagasikara ny taona 2023, raha 6 000 t izany ny taona 2015. Nitombo avo telo heny ny vokatra tao anatin’ny 10 taona noho ny tetikasa « Pôles intégrés de croissance (PIC) ». Nanampy tamin’ny famokarana ny tetikasa ka nampiorina toerana misy aloka mirefy 4 000m2 any Ambanja, antony nahavokarana fototra cacao mihoatra ny 10 000 isa isan-taona.

Miisa 172 ny orinasa afakaba misehatra amin’ny lamba sy ny fanodinana sakafo miasa ara-dalàna manerana ny Nosy. Manan-danja eo amin’ny lafiny ara-toekarena ny fisian’ny faritra sy orinasa afakaba (ZEF). Natao mangarahara tamin’ny sehatra tsy miankina ny dingana arahina hisitrahana ireo karazana fahazoan-dalana omen’ny fanjakana. Firenena mandray ny vokatra sy ny entana vokarintsika i Etazonia sy Eoropa.

Nisitraka mari-pankasitrahana, ny zoma teo, ireo « épidémiologistes de terrain » vaovao miisa 30. Hifantoka amin’ny fitiliana ireo aretina izay mety hahazo ny olona sy ireo biby fiompy ireto mpisehatra ireto. Nakatona tamin’ny fomba ofisialy, nandritra io fotoana io ihany koa, ny atrikasa fanofanana momba ny fikojakojana ny fitaovana natao ho an’ny laboratoara any amin’ireo firenena mpikambana ao amin’ny Vaomieran’ny ranomasimbe Indianina. Nisy ny fampitaovana an’ireo tomponandraikitra ara-pahasalamana eto Madagas­i­kara ary miisa 12 ireo mpiofana nisitraka izany.

Ankoatra izay, nahazo fampitaovana mitentina hatrany amin’ny 5,5 miliara Ar avy amin’ny AFD sy ny Vondrona eoropeanina ireo mpiahy ny fahasalaman’ny biby. Marihina fa mitotaly 119 ankehitriny ireo « épidémiologistes de terrain » eto Madagasikara. Miara-miasa amin’ny minisiteran’ny Fambelena sy ny fiompiana izy ireo, amin’ny alalan’ireo teknisianina sy veterinera miahy ny fahasalaman’ny biby.

Henintsoa H.