Notontosaina omaly, teny amin’ny Kianja Makis Andohatapenaka, ny fifantenana mpilalao Makis U18, izay hiatrika ny fifaninanana aty amin’ny ranomasimbe Indianina « Aroi 2025 ». Tamin’ireo mpilalao miisa 40, nilaza ny federasiona fa 21 ihany no voafantina hiatrika ny fifantenana farany. Tsiahivina fa hatao eto Madagasikara ny Aroi, ny volana avrily.
Samy laharana voalohany ao amin’ny vondrona misy azy avy ny ekipan’ny GNVB, lahy sy vavy, ary samy tafakatra hiatrika ny lalao ampahefa-dalana, omaly, ao anatin’ny fiadiana ny amboaran’ny klioba tompondaka, faritra faha-7, taranja volley-ball, atao any Maorisy. Tsara ny vokatra hatreto ho an’ny GNVB ary tsy mbola resy mihitsy izy ireo tamin’ireo lalao 3 efa vita.
Hifandona amin’i Serbie, Autriche ary Pays-Bas, ny ekipan’ny Ankoay 3×3, lahy, mandritra ny fiadiana ny amboara maneran-tany, taranja basikety 3×3, hatao any Thaïlande, ny 14 hatramin’ny 17 marsa izao. I Chine, Allemagne ary Canada no miandry ny ekipan’ny Ankoay, vehivavy. Ny 12 marsa izao no hanainga hihazo an’i Thaïlande ny delegasiona malagasy.
Efa tsara ny toerana misy ny ekipan’ny Real Madrid Espagne sy ny Arsenal ary ny Aston Villa anglisy, amin’ity lalao “Champions Leagues” ity. Miandry lalao miverina izay hatao ny 11 marsa ry zareo, saingy mbola ny tongotra ila ihany no efa any amin’ny ampahefa-dalana fa ny ilany mbola any amin’ny ampahavalon-dalana.

Hanomboka rahampitso, ny fifaninanana “XXL Sma­tchin by Be Connect”, andiany faha-11. Lalao 9 avy hatrany no hitranga amin’ity andro voalohany ity, raha ny fandaharam-potoana. Eo amin’ny Kianja Barea, ivelany avokoa no hanaovana ireo lalao ireo. Hifandona voalohany eo amin’ny Kianja Barea 1, ny ekipan’ny Escame sy ny FLSH, eo amin’ny sokajy lehilahy, raha toa ka ny ekipan’ny Estim sy ny Esum no hihaona voalohany, eo amin’ny kianja Barea 2. Marihina fa ny lalao eo amin’ny sokajy lehilahy avokoa no handeha amin’io zoma 7 marsa io, noho ny hamaroan’io sokajy io, raha oharina amin’ny ekipana vehivavy. Raha ny fandaharam-potoana, ny sabotsy 8 marsa no hanokafana amin’ny fomba ofisialy ny fifaninanana, ao amin’ny Lapan’ny fanatanjahantena Mahamasina. Ny zoma 7 marsa hatramin’ny 14 marsa no hanaovana ny fifanintsanana isam-bondrona. Ny 15 marsa kosa no miditra amin’ny ampahavalon-dalana ny sokajy lehilahy. Ny 16 marsa no hanaovana ny am­pahefa-dalana, ny 17 marsa ny manasa-dalana ary ny 18 marsa kosa no hanaovana ny lalao famaranana.

Mi.Raz

Fandaharan-dalao  5 marsa
Kianja barea 1 : Escame vs FLSH
IEP vs EST
ESSAgro vs UP Ambo­hidratrimo
Cnela vs ES DES
Issig Toamasina vs Esti

Kianja barea 2 : Estim vs Esum
ESD vs ITU
Onifra vs Emit
ISFPS vs Cnam

Manan-danja be ny teny eo amin’ny olombelona sy ny fiarahamonina tsirairay avy. Amin’ny anka­pobeny, mandratra ny ankamaroan’ny olona izy io, izay mi­teraka aretina samihafa ho an’ilay hiantefany. Miteraka ratram-po amin’ny olona eny anivon’ny fiarahamonina ny voka-dratsin’ny fifampiresahana. Toy ny teny mahery, ny fa­nambaniana, ny teny ratsy, ny fanompana sy ny maro hafa… Etsy ankilany, manasitrana sy mitsabo olona maro ihany koa anefa izy io. Indrindra ho an’ireo olona mahay mifampiresaka tsara amin’ny olon-kafa. Ankoatra izay, amin’ny alalan’ ny teny ihany koa no ha­moa­han’ny olona ny alahelo izay tsy zakany ao anatiny ao. Ma­noloana ireny olana rehetra ireny no antom-pisian’ny psy­chologue, raha ny fanadihadiana natao. Olona nianatra manokana momba ny fahafantarana ny toetoetry ny olona izy ireo amin’ny ankapobeny. Miezaka mamantatra ny fihe­tsiky ny olombelona rehefa niha nandroso ny fianarana mahakasika ny atidoha teto amin’izao tontolo izao, raha ara-tantara.
Tsy entina hitsaboana ny olona marary saina fa hanampiana ny olombelona tsirairay avy hahafantatra sy hampivoatra ny maha izy azy sy ny maha olona azy ny anjara asan’ny psychologue, raha ny fanazavana voaray hatrany. Tsy mitsabo amin’ ny alalan’ny fanafody izy ireo fa mitsabo amin’ny alalan’ny psychothérapie. Izany hoe, amin’ny fom­ba efa voadinika sy ampiasaina amin’ny alalan’ny fifampiresahana ihany.
Psychologie,ampiasaina amin’ny sehatra maro

Ankoatra izay, ampiasaina amin’ny sehatra maro samihafa ihany koa ny psychologie. Toy ny sehatry ny fanabeazana, ny varotra, ny orinasa… Raha ho an’ny fanabeazana manokana, hamantarana ny fi­tomboana ara-dalàna eo amin’ny zaza iray. Entina ha­mantarana ny zavatra tokony ho hainy, araka ny salan-taonany ihany koa. Handami­nana ny olana mahazo sy mitranga eo anivon’ny tokantrano ka misy akony amin’ny fianarany. Raha eo amin’ny sehatry ny varotra indray. Entina mampiroborobo ny lalam-barotra ny fampiasana azy. Miseho amin’ ny alalan’ny loko sy ny teny ampiasaina. Raha eny anivon’ny orinasa indray, miasa indrindra amin’ny fotoana andraisana mpiasa vaovao eo anivon’ny orinasa izany.

Efa miara-miasa amin’ny sekoly

Efa maro ny psychologue miara-miasa amin’ny sekoly, hanampiana ny mpianatra amin’izao fotoana izao. Ahitana izany avokoa na eny anivon’ny ambaratonga farany ambany ka hatrany amin’ny ambaratonga ambony. Mbola misy banga ny fanabeazana eto Madagasi­kara, indrindra amin’izao va­nim-potoana mampiroboroboro ny teknolojia izao, raha ny fanadihadiana natao. «Voaka­sik’ izany avokoa ny fanabeazana na any an-tokantrano na ny any an-tsekoly”, hoy i Elisé Rakoto­malala, psychologue. Manom­boka any amin’ny kilasy “maternelle” hatrany amin’ny ambaratonga ambony izany. Antony nahatonga azy ireo resy lahatra hiara-miasa amin’ny karazana sehatra maro samihafa, toy ny sekoly, orinasa… Tanjona ny ha­nomezana tolotra izay ma­maly ny filan’ny mpianatra sy ny ray aman-dreny, raha ny fa­nazavana voaray hatrany.

Mamolavola ny toe-tsain’ny ankizy ny teknolojia

Amin’izao vanim-potoana izao, anisan’ny mamolavola ny toe-tsain’ny tanora sy ny ankizy ny tekonolojia maro samihafa. Anisan’izany ny internet sy ny tambajotra an-tsosialy isan-karazany. Misy andraikitra lehibe ataon’ny “psychologue” manoloana izany. Mampahafantatra sy miara-miasa amin’
ireo sokajina mpanabe izy ireo amin’ny fanatanterahana izany. Olana eto amin’ny firenena ny fahadisoan’ny ankizy safidy mahakasika ny lalam-piofanana arahin’izy ireo. Mate­tika tsy mbola mahafantatra ny asa tiany hatao rehefa any aoriana ny ankamaroan’ny ankizy malagasy. Nilaza ny psy­chologue fa misy toetra tokony hifanaraka amin’ny olona tsirairay avy ny asa tiany hatao. Manampy amin’ny fisafidianana ny asa sy fahafantarana ny talenta tiana ataon’ny ankizy re­hefa lehibe ihany koa izy ireo. “Ezahina fantarina dieny mbola kely ny talentan’ny mpianatra sy ny ankizy iray, mba hamenoana izay banga izay”, hoy hatrany izy. Fa tsy avela manao ny lalam-piofanana tiany sy ataon’ny namany. Nefa lalam-piofanana hafa ny manavanana azy. Mba hahafantarana izany, mampiasa ny “test psychologique” eny anivon’ny sekoly. Ahafahana mamantatra ny lalam-piofanana manavanana azy kokoa. Tsy maintsy arahi-maso tsara ihany koa izy ireny mandritra ny fotoam-pianarana. Rehefa hita sy fantatra izay taranja manavanana azy, taritina moramora mankany amin’ny lalam-piofanana tokony harahiny ny sainy.

Nanatontosa : Mino

Nambaran’ny filohan’ny Antenimierandoholona, ny Jly Ravalomanana Richard, fa tena miezaka tokoa amin’ny fikolokoloana ny tontolo iainana amin’ny alalan’ny fambolen-kazo ny tenany, miaraka amin’ny loholona sy ireo mpiasa eo anivon’ity Andrimpanja­kana ity. Notsindriny fa miezaka hatrany mampivoatra ny diplaomasia parlemantera handraisana anjara amin’ny fampandrosoana an’i Mada­gasikara sy hikatsahana ny soa ho an’ny vahoaka ma­lagasy ny Jly Ravalomanana Richard. Anisan’ireo mpanorina ny fikambanan’ireo loholona aty Afrika association des sénats d’Afrique ny tenany, mi­araka amin’ny avy any Congo sy i Côte d Ivoire.
Notsindriny fa ohatra tsara ho an’ny Malagasy, indrindra ho an’ny mpanao politika sa­sany ny fahatongavana sy fandraisan’ny vahiny anjara amin’ny fikolokoloana ny tontolo iainana tahaka izao natao teny Ambohimanga Rova, omaly, izao. “Ny vahiny aza miezaka mitsinjo ny hampandrosoana an’i Madagasikara sy hiadanan’ny vahoaka ma­lagasy, amin’ny fambolen-kazo ho famerenana indray ny Nosy ho maitso. Mainka fa isika Malagasy, tompon-tanindrazana”, hoy izy.
Tsiahivina fa mifanotrona hatrany amin’ny tomponandraiki-panjakana hafa rehefa misy fanasana ho amin’ny hetsika fambolen-kazo ny eo anivon’ny Antenimierandoho­lona. Anisan’ny tonga nanatanteraka izany ireo minisitra sasany eo anivon’ny governemanta.

Synèse R.

Nisy ny fifanaovan-tsonia lasitra politika teo amin’ny minisitry ny Raharaham-bahiny Malagasy sy ny an’ny congolais, omaly teny Anosy.

“Tsy voatery mitady va­haolana lavitra hatrany vao mety hoe mandroso vahaolana”, hoy ny minisitry ny Rahara­ham-bahiny, Rasata Rafara­va­vitafika, teny Anosy, oma­ly. Taorian’ny fifanaovan-tsonia lasitra politika eo amin’ny minisitry ny Rahara­ham-bahiny malagasy sy ny minisitry ny Raharaham-bahiny congolais, i Jean Claude Gakosso no nanambarany izany. Be ny zava-mitranga eo amin’ny sehatra iraisam-pirenena. Be koa ny fomba fijerin’ny firenena tsirairay avy ao anatin’ny fanatanterahana ny politika ivelany. Rehefa manao sonia fifanarahana sy fifanakalozan-kevitra eo amin’ny lafiny politika, mijery izay hahazoana miara-miasa manoloana ny zava-misy maneran-tany. Izay no nahatonga ny minisiteran’ny Raharaham-bahiny roa tonta niroso tamin’ny fanaovan-tsonia. Mba hahazoana mifanakalo hevitra sy mampitovy fomba fijery manoloana ny zava-mitran­ga maneran-tany.
Politika iraisam-pirenena ny resaka, mba hahazoana mamolavola fiaraha-miasa mifantoka bebe kokoa amin’ny sehatra tian’ny roa tonta hirosoana no atao. Mampi­hatra politika ivelany mivelatra amin’ny firenena rehetra i Madagasikara, tsy mametra izay firenena hiaraha-miasa. Manana vahaolana i Afrika. Ao anatin’izay no mahatonga an’i Madagasikara mikatsaka bebe kokoa amin’ireo firenena tatsimo toa azy maneran-tany. Hahazoana mijery vahaolana akaiky. Eo amin’ny lafiny toekarena, toy ny fijerena ny sehatry ny angovo sy ny fitrandrahana solika. Manankarena i Madagasi­kara. Mampiavaka azy ny fa­nanana solika, na an-tanety na an-dranomasina. Mi­sin­tona fahaiza-manao mba ha­hazoana mikirakira sy mijery ny fomba hiaraha-miasa amin’ny lafiny maro, araka ny nambarany.

R. Nd.

Nanome tolotra ara-pahasalamana maimaimpoana ho an’ireo traboina noho ny tondradrano nateraky ny rivodoza Honde ireo mpiasan’ny fahasalamana ao amin’ny distrikan’i Beloha, ao amin’ny toeram-pandraisana EPP Zambe. Toy izany koa ny traboina ao amin’ny kaominina Androka sy Itampolo, izay samy nahazo fitsaboana maimaimpoana manandrify azy avy.
Tontosa ny fanamafisam-pahalalana momba ny fahasalamana sy zo ara-pananahana ho an’ireo mpampianatra sy solontena avy amin’ny Dren sy Cisco eo anivon’ny Lycée Toamasina II, lycée Mixte Nosy Be ary lycée Antanimalandy. Nampahafantarina ny fiarovana sy ny ady amin’ireo herisetra mifototra amin’ny maha lahy sy maha vavy, ny vohoka aloha loatra sy ireo aretina azo avy amin’ny firaisana ara-nofo, ny fampiroboroboana ny fitovian-jo eo amin’ny lahy sy ny vavy, ny fampahafantarana ny maha zava-dehibe ny fanekena malalaka sy mazava.
Manome fahafahana ny mpianatra hahazo fanabeazana sy kianja hanaovana fanatanjahantena ny fandaharanasa « Let Us Learn » ao amin’ny sekoly ambaratonga faharoa Antanimora, any Marovoay, Boeny. Tohanan’ny komity nasionaly Unicef avy any Etazonia sy Alemaina ny fandaharanasa hamerenana ny ankizy any an-tsekoly, indrindra ny ankizivavy ka mifantoka amin’ny fanabeazana, fiarovana ny ankizy ary fiarovana ara-tsosialy izany.
Efa nisokatra ny 3 marsa lasa teo, ny fisoratana anarana ho an’ireo Malagasy mpianatra maniry ny hipetraka ao amin’ny toeram-pandraisana Cachan sy Arago any Frantsa. Mandritra ny fianarana any an-toerana ny fe-potoana hitoerana ao. Hikatona ny volana jona ny fandraisana ny antontan-taratasy fangatahana rehetra.

Nifarana ny 1 marsa lasa teo, tany amin’ireo faritra telo: Ihosy sy Antsirabe ary Ma­hajanga, ny dingana faharoan’ny fifaninanam-pirenena, sokajy vehivavy, taranja baolina kitra. Anisan’ireo klioba sambany nandray anjara, nefa tafita amin’ny dingana farany, ny Askam Afa Itasy, izay nifaninana tao Antsirabe.
Nilaza ny mpanazatra azy ireo, i Manitriniaina Steve Princy, fa : “ho sarotra ny ady miandry ka hiatrika fanazarantena avy hatrany izy ireo ary ny tanjona dia ny ho voalohany, sy ho voahosotra ho tompondakan’i Madagasikara”. Tsara ny mampahafantatra fa tamin’ireo lalao telo nataon’ny Askam, nahita isa efatra izy ireo. Izany hoe, faharesena nanoloana ny AC Sabnam Analamanga, 1 no ho 0. Ady sahala, 1 no ho 1, tamin’ny AJSM Analamanga, ary nahita fandresena, 4 no ho 0, nandritra ny lalaon’izy ireo farany tamin’ny Canon FC Atsina­nana.
Tsara ampahatsiahivina fa ireo roa voalohany isaky ny vondrona no miakatra amin’ny dingana manaraka. Hotante­rahina ny 19 hatramin’ny 23 avrily ho avy izao, eto Anta­nanarivo, izany. Ity fifanintsanana nasionaly ity izay mbola ao anatin’ny taom-pilalaovana 2024.

Fitia Randria

Ireo tafita isam-bondrona :
Antsirabe :
Askam Afa Itasy, AC Sabnam Analamanga,
Ihosy :
Ascuf Matsiatra Ambony, As Myeco Anosy.
Mahajanga :
Disciples FC Vakinankaratra, Samba DS Diana.

Hitsara ny lalao hihaonan’i Guinée sy i Somalia, ilay Malagasy mpitsara, Rakotojaona Ando­fetra Avombitana, raha ny vaovao azo omaly. Tsy lalao ara-pirahalahiana akory ity tsarain’ ity Malagasy mpitsara iraisam-pirenena ity, fa fihaonana izay hiadiana ny tapakilan’ny Mondial 2026, izay hatao any Meksika.

Vokatra tsara hatreto no azon’ny ekipan’ny GNVB, miatrika ny fiadiana ny amboaran’ny Klioba tompondaka eto amin’ny faritra faha-7, any Maorisy. Samy nahazo fandresena izy ireo tamin’ny andro voalohany sy faharoa, na ny sokajy lehilahy na ny vehivavy, nanoloana ny Rodrigues (3-2) sy ny Saint Leu (3-0).

Hiditra amin’ny lalao ampahefa-dalana, ny faran’ny herinandro izao, ny fiadiana ny tompondakan’ny seksiona Antananarivo Renivohitra, taranja basikety, izay tontosaina eny amin’ny Kianja Barea Maha­masina. Anisan’ny hifandona eo amin’ny sokajy latsaky ny 16 taona, ny ASSM sy ny GNBC, eo amin’ny sokajy lehilahy.

Hotontosaina anio, ao amin’ny kianja San­tiago Bernabeu Espagne, ny lalao mandroson’ny Real Madrid FC sy ny Athletico Madrid. Fifanandrinana izay tafiditra amin’ny ampahavalon-dalan’ny fiadiana ny ho tompondakan’i Eoropa, « Ligue des Champions  2025 ». Marihina fa samy klioba ao Espagne ny roa tonta.

Araka ny fanadihadiana natao omaly, hotontosaina ny 12 avrily ho avy izao, ny fifidianana izay ho filohan’ny Federasiona malagasin’ny taekwondo WT (FMTKD) vaovao. Fantatra amin’io fotoana io izany ny anaran’ny olona hitantana indray ny FMTKD. Tsara ny mampahafantatra fa efa nijoro nanomboka ny volana febroary teo, ny Comité Ad’Hoc, izay tantanin’ny sekretera jeneralin’ny Federasionina FMTKD teo aloha, izany hoe, tamin’ny andron-dRamanantsoa Christian. Ny tale teknika nasionalin’izany kosa, dia ny SG, Rako­tomanana Franck Tiana, lehiben’ny Federasiona izay avy noravana teo, noho ny tsy nahazoan’izy ireo taratasy fankatoavana avy amin’ny Komity Olympika malagasy.
Raha ny filazan’ilay loharanom-baovao iray, ny federasiona iraisam-pirenena no nanendry azy ireo. Hatramin’izao, tsy mbola misy antontan-taratasy voaray mahakasika izay ho kandidà ho filoha hitantana ny taekwondo WT malagasy.
Ny faran’ny herinandro lasa teo, nisy ny fifidianana teny anivon’ireo seksionina. Toy ny an’Ambohidratrimo sy Antananarivo Renivohitra, Avaradrano ary Atsimondrano.

F.R

Efa ao anatin’ny fanomanantena amin’ny fiatrehana ny dingana faharoa amin’ny fiadiana ny “Challenger series”, taranja rugby lalaovina olona 7, ny Makis, amin’izao fotoana izao. Ao amin’ny vondrona “C” i Madagasikara, miaraka amin’i Georgie sy i Allemagne.

Tsy niandry ela fa taorian’ny fahavitan’ny dingana voalohany amin’ny fiadiana ny “Challenger se­ries”, natao ny alahady lasa teo, tatsy Afrika Atsimo, na­moaka ny fandaharam-potoana ny amin’ny dingana faharoa ny Rugby Afrique. Fihao­nana hatao any Cape Town hatrany. Fantatra àry fa hidona voalohany amin’ny Makis de Madagascar i Georgie, ho an’ny sokajy “C”.
Raha ny tombana, tsy to­kony haha sakana ny Mala­gasy ry zareo Georgia­nina. Laharana faha-11 amin’ireo firenena 12 miatrika ity “Chal­lenger series” ity mantsy izy ireo.
Aorian’io, hifanandrina amin’i Allemagne indray ny Makis de Madagascar. Io no mety ho maozatra satria ekipa nandrombaka ny medaly alimo, nandritra ny fihodinana voalohany ry zareo Rainiboto. Izay tafavoaka voalohany eo no miatrika ny manasa-dalana ka hifanandrina amin’izay tafavoaka amin’ireo ao amin’ny vondrona “B” misy an’i Ou­ganda sy i Tonga ary i Chilie, tompondakan’ny dingana voalohany ary i Hong-Kong Chine.
Tsiahivina fa eo amin’ny laharana fahenina ny toerana misy ny Makis de Madaga­s­car, taorian’iny lalao notanterahina ny sabotsy 1 sy ny alahady 2 marsa lasa teo iny.
Hangotraka ity fihaonana farany ity satria samy hanao izay ho afany ireo firenena mifaninana ireo. Manohy ny fifaninanana any Pologne, ny 11 sy ny 12 avrily ho avy izao, ireo tafiditra ao anatin’ny 8 voalohany, aorian’ny fanambarana ny isa amin’ireo dingana roa ireo. Omaly dia efa niatrika fanazarantena ny Makis de Madagascar. Nanao fanintsiana, ireo zavatra tsy nety rehetra ny mpanazatra. No­hamafisina tao anatin’izany ny tanjaka ara-batana sy ny fanafainganana ny fanafihana.

Tompondaka

“Anisan’ireo klioba ma­tanjaka eto Madaga­sikara ny Elgeco Plus. Manana vina ny hiditra amin’ny sehetry ny matihanina tanteraka izy ireo”, hoy i Bandy Akama, mpitantana ny serasera eo anivon’ity ekipa ity, omaly. Araka ny fanazavany, mety handray karama hivelona amin’ny baolina kitra ny mpilalao ao, ary ny eo amin’ny serasera, hametraka fanamby ny hanana ekipa hampita televizionina. Tanjona amin’izany, ny hahafahana mandrakotra ireo lalaon’ny Elgeco Plus, izay tontosaina eto an-toerana sy any ivelany. « Efa fanaon’ny klioba any ivelany izany, ary tena mahomby ny asan’izy ireo», hoy ity tomponandraikitra ity.
Ankoatra izay, manana ny sokajy rehetra ny klioba, anisan’izany ny sokajy U13, U15, U17 ary efa eo an-dalam-pananganana ny ekipa vehivavy.
Eo amin’ny fampiakanjoana, manana eritreritra ny hiara-hiasa amin’ireo marika manana ny lazany eo amin’ny sehatra iraisam-pirenena, toy ny Macron, Adidas, Puma, Umbro, ny klioba.
Nampahatsiahivin’i Bandy Akama, fa klioba iray niainga tany Manakara ny Elgeco Plus, ary Real de Manakara no anarany tamin’izany. Taorian’io, niakatra teto Antananarivo ry zareo, dia niforona ny hoe Elgeco Plus FC. Nisy ny fiombonana na ny “fusion” tamin’ny AS St Michel, ka lasa ASSM Elgeco Plus ny anarany tamin’izany. Nan­drom­baka ny amboaran’i Madagasikara ry zareo ny taona 2013.
Rehefa vita izany, nahaleo tena tanteraka ny Elgeco Plus. Ampahafantarina ihany fa efa nandrombaka amboara maro, toy ny “Telma Coupe” 2013, 2015, 2017, 2022, 2023, 2024 ity ekipa iray ity ary efa inenina niatrika ny fifaninanana afrikanina, “Coupe de La Caf”.

Tsy mbola tompondakan’i Madagasikara

«  Tanjona iray ho anay ny ho lasa tompondakan’i Madagasikara, satria tsy mbola nahazo izany mihitsy ny Elgeco», hoy hatrany i Miantso Fenosoa. Nambarany fa ny hiakatra amin’ny dingana avo eo amin’ny sehatra afrikanina mihitsy no tanjona apetrak’izy ireo.
Tsara ny mampahatsiahy fa ny taona 2024 lasa teo ry zareo, resin’ny Disciples FC Vakinankaratra, tamin’ny isa 1 no ho 0, teo amin’ny lalao famaranan’ny fifaninanana nasionaly “Pureplay Football League (PFL)”. Ary nahintsan’ny Club Deportivo Da Lunda Sul avy atsy Angola, teo amin’ny dingana voalohan’ny amboaran’ny Kaonfederasiona afrikanina (CCaf).
Mbola mifanintsana amin’ny fifaninanam-pirenena ny Elgeco Plus ankehitriny, ary mitana ny laharana faharoa.

Ny baolina kitra ankehitriny

Maro ny lesoka hitan’ity tomponandraikitra ity amin’ny baolina kitra amin’izao fotoana izao, saingy efa miezaka hatrany ny Federasiona malagasin’ny baolina kitra manarina izany, araka ny filazany. Voalohany, tena mbola mila ezaka goavana ny resaka fifaninanana eto an-toerana. Eto Madagasikara, zara raha mahita dimy volana ny fifanintsanana. Ry zareo any ivelany nefa, mahavita milalao mandritra ny folo volana. Araka izany, mila manova ny rafitry ny fifanintsanana ny Malagasy, toy ny fisian’ny lalao mandroso sy miverina, ary izay be isa ihany no tompondaka. Eo ihany koa ny fitadiavana mpanohana ara-bola, hiatrehana ny fifaninanana, mba hampazoto ireo filohan’ny klioba.

Fitia R.

Randrianabo Miantso Fenosoa, na i Bandy Akama, mpanao gazety mpamakafaka baolina kitra. Zavatra tena tiany, ny filalaovana sy ny fijerena baolina kitra ary fialamboly tena tiany, ny mitsangantsangana miaraka amin’ny vady aman-janany. Ny tena faniriany, ny hitondra avo ny baolina kitra malagasy.

“Raha tsy ny olom-pirenena ifotony no mandray anjara sy andraikitra amin’ny ady amin’ny tsy fandriampahalemana amin’ny maha tompon-draharaha azy, nofinofy ihany izay tena hisiana fandriampahalemana maharitra eto amin’ ny firenena.” Io ny fanehoan-kevitry ny filohan’ny fikambanana Fiaraha-mientan’ny vondron’olona afaka tomponandraikitra (Fivato), Radimbiel­son William, ny faran’ny herinandro teo, manoloana ny tsy fandriampahalemana miseholany tato ho ato. Efa ela ny Fivato no nanana volavolan-dalàna ny amin’izany, hahazoana mametraka rafitra ma­tanjaka eny ifotony. Haha­zoan’ny olom-pirenena mandray anjara feno eo amin’ny ady amin’ny tsy fandriampahalemana, ady amin’ny fampahantrana, sns. Ny tsy rariny amin’ny endriny rehetra.
Tsapa tato ho ato fa tena efa tsy vitan’ny mpitandro filaminana irery intsony ny mampandry ny tany. Tsy hoe avy any ivelany manafika ny olon-dratsy ka mpitandro filaminana no miatrika azy. Avy ao anaty fiarahamonina ihany ny olon-dratsy. Izay no mahasarotra azy. Mazana aza ny olon-dratsy indray no lasa olona tsara: mamorona fitoriana ny olona tsara izay alefa any amin’ny mpitandro filaminana. Voafitaka ireo mpitandro filaminana, misambotra ary miafara amin’ny fitifirana aza. Toy izay mitranga any amin’ny Faritra Bongolava: misy ny voaendrikendrika hoe dahalo. Nefa mifanohitra amin’izay, ilay mpanendrikendrika no tena tambajotran’ny asan-dahalo any. “Raha tsy misy ny rafitra tena mijery ifotony manao ny fanaraha-maso ary misy lalàna tena manome fahefana an’ireo olona any ifotony, tsy ho hita izany filaminana izany”, hoy izy. Tokony homena andraikitra ny rafitra fokonolona.

R. Nd.

Dahalo roa lahy, nandray anjara tamin’ny famonoana nahafaty ny ben’ny Tanàna Mangatamboahangy, distrikan’Ambatofi­nan­dra­hana, no lavon’ny balan’ny mpitandro filaminana ny faran’ny herinandro teo. Tratra nandritra ny hetsika fampandriana fahalemana niarahan’ny miaramila teo anivon’ny fari-piarovana Tsiafajavona sy ny zandarimaria ary ny polisim-pirenena tany an-toerana izy ireo. Hitan’ny mpitandro filaminana tao amin’ny kaominina ambanivohitra Itremo, distrikan’Ambatofinandrahana izy ireo. Nanohitra sy nandositra ary namaly tifitra an’ireo mpitandro filaminana ka niteraka ny fifandonana tamin’ny roa tonta. Raikitra ny fifanjevoana, ka maty voatifitra izy roa lahy ireto. Tratra teny aminy moa ny fitaovam-piadiana mahery vaika: “Fusil d’Assaut” iray sy basim-borona iray ary « boîte chargeur” iray miaraka amin’ny bala miisa telo (03) izay nampiasain’izy ireo. Mitohy hatrany ny hetsika fampandriana fahalemana ao anatin’ny distrikan’Ambatofinandrahana, iarahan’ireo mpitandro filaminana manao. Toy izay koa ny fitadiavana ireo olon-dratsy nahavanon-doza ka namono nahafaty ny ben’ny Tanàna voafidy tany Mangatamboahangy. Manentana ireo tsara sitrapo hatrany ny mpitandro filaminana mba hanome loharanom-baovao marina hoentina manafoana ny asa ratsy.

Mino

Nohitsin’ny minisitry ny Serasera sy ny kolontsaina (MSK), i Volamiranty Donna, ny eo anivon’ny fanoherana, ny faran’ny herinandro teo. Nametra-panontaniana mihitsy aza ny tenany. “Inona ireo fampandrosoana mba nentin’ny mpanohitra?”, hoy izy. Nomeny lesona sy fampahatsiahivana ny eo anivon’ny fanoherana. Fampandrosoana no tokony himasoan’ireo antoko mpanohitra fa tsy fanakorontanana lava izao, araka ny nambarany. “Efa tsy voasarika amin’izany intsony ihany koa ny vahoaka”, hoy ihany ity mpitondra tenin’ny governemanta sady minisitry ny Serasera sy ny kolontsaina ity.
Notsiahiviny tamin’izany fa miray feo amin’ny fanohanana ny filoham-pirenena, Rajoelina Andry, avokoa ny mpikambana eo anivon’ny governemanta tamin’ny fankasitrahana azony, amin’ny maha mpitarika politika mendrika azy aty amin’ny kaontinantaben’i Afrika. Noarahabaina ny filohan’ny Repoblika tamin’izany noho ny fahaizany nitarika ary nitondra vinanasa ho an’ny vahoaka, araka ny nambarany hatrany. “Nahazoany amboara sy fankasitrahana izany. Tsikera mitondra fampandrosoana, araka izany, no andrasana amin’ny mpanohitra”, hoy izy.
Tsiahivina fa anisan’ny teny famerimberin’ny mpitondra tenin’ny governemanta ny tsy fanekena velively ny fivoizana fanakorontanana na manao fihantsiana mihitsy. “Tsy kolon­tsaina malagasy izany”, hoy izy.

Synèse R.

Miady amin’ny fiovaovan’ny toetr’andro ny oniversite. Miara-miatrika aminy amin’izany ny minisiteran’ny Fitsinjaram-pahefana sy ny fanajariana ny tany.

Samy nitondra ny traikefany sy nifampizara momba ny fiatrehana ny fiovaovan’ny toetr’andro ireo mpampianatra mpikaroka, mpianatra, foibe fikarohana ary ny mpiara-miombona anto­ka. Fa teo koa sady niahy izany ny eo anivon’ny minisiteran’ny Fitsinjaram-pahefana sy ny fanajariana ny tany (MFFT). Nambaran’ny ao amin’ny fiadidiana ny oniversite, ny Pr Ravaomanarivo Lalaha­rivao, fa anisan’ny misehatra amin’ny fikarohana tokony hatao hiatrehana izany fiovaovan’ny toetr’andro izany ny anjerimanontolo. “Ankasitra­ha­na ny MFFT fa tena anatin’ny fikarohana ataonay izany satria samy manana andraikitra avokoa ny rehetra hiatrehana ny fiovan’ny toetr’andro”, hoy izy, teny Ankatso, ny herinandro teo. Natsidiny fa hampita ny traikefa sy ny fahaiza-manao amin’ireo mpianatra ary hanentana izy ireo aorian’izao fifampizarana sy ny adihevitra izao.
Nambaran’ny lehiben’ny sampandraharaha ho an’ny fampiroboroboana ny tanàn-dehibe eo anivon’ny MFFT, Rahanitrarivony Sitraka, fa na­hafahana nanaparitaka ny to­rolalana ny fifanakalozana ta­haka izao. “Anisan’izany ny momba ny fanorenanana fotodrafitrasa hiatrehina ny fiovan’ny toetr’andro amin’ny alalan’ny drafitra an-tanàn-dehibe. Tafiditra ao anatin’izany ny Oniversite amin’ny fikarohana sy ny famolavolana ireo tanora hiantsehatra any aoriana”, hoy izy. Nanteriny fa zava-dehibe ny fifampizarana ahafahana miatrika mialoha izany fiovaovan’ny toetr’andro izany.

Synèse R.

Miara-miombon’antoka ny fanjakana malagasy sy ny orinasa sinoa, Sinomach, miaraka amin’ny teknisianin’ny Akademia sinoa misahana ny siansa ny fambolena any Hai­nan. Mifantoka amin’ny fananganan’ny Sinomach tohodrano lehibe hanondraka tany
1 000 ha any amin’ny kaominina Ambohibary, distrika Mo­ramanga, ny tetikasa. Tanjona ny hahafahana mifehy ny ra­no, ka hitombo avo roa hatramin’ny telo heny ny voka-bary. Hampiakatra ny fidiram-bolan’ny tantsaha izany, ary hihena ny fahantrana.
Nidina tany an-toerana, ny 27 febroary teo, ny Seke­reteram-panjakana miadidy ny fahaleovantena ara-tsakafo, Razanamahefa Tahian’Ny Avo, nijery ny fizotry ny tetikasa sy ny filan’ny mponina. Notsipihiny fa tsy maintsy hafainganina ny fanodinana ara-pambolena sy ny fanohanana ny mpamokatra ao an-toerana. Homena fiofanana ara-teknika ny tantsaha sy toromarika ara-pambolena manara-penitra. Hofanina ny tantsaha amin’ny fampiasana masomboly nohatsaraina sy ny teknikam-pambolena ma­nara-penitra.
Hisy tetibola hatokana hanatsarana ny lalana ao Ambohibary mivoaka any amin’ny lalam-pirenena faha-44, izay vao vita farany teo, hanamora ny famoaham-bokatra. Hatsangana koa ny ozinina hanodinana ny vary sy ahafahan’ny tantsaha mahita lalam-barotra. Hiteraka asa ho an’ny mponina any an-toerana iza­ny, hampihenana ny fahantrana. Nilaza ny depioten’i Mora­manga, Rajaobelina Lova, fa feno ny fepetra hampiroboroboana ny fambolena sy hanatsarana ny andavanandron’ny tantsaha malagasy.

Njaka A.

Raikitra ny fiadiana ny amboaran’ny klioba tompondaka eto amin’ny faritra faha-7, taranja volley, hatao any Maorisy. Fifaninanana izay tokony hanomboka anio saingy nasiana fihemorana iray andro noho ny toetr’andro any an-toerana. Ho an’i Madagasikara, omaly tamin’ny 5 ora hariva no nanainga hihazo an’i Maorisy ny delegasiona hiatrika ity fifaninanana ity. Ny ekipan’ny GNVB no nahazoana vaovao ka 30 no handrafitra ny delegasiona, ahitana mpilalao 12, lehilahy sy 12, vehivavy, miampy ny mpanazatra sy Staff teknika. Araka ny fandaharam-potoana, omaly no nanaovana ny fivoriana ara-teknika voalohany nataon’ireo komity mpikarakara. Nanomboka tonga tsikelikely omaly ihany koa ny delegasiona hafa ary vinavinaina hatao anio ny antsapaka sy fizaram-bondrona. Hanomboka rahampitso alahady kosa ny fifanintsanana. Hatramin’ny 6 marsa no hanaovana ny lalao fifanintsanana. Ny 7 sy 8 marsa no hanatanterahina ny dingana farany amin’ity andiany faha-29 amin’ny fiadiana ny amboaran’ny klioba tompondaka eto amin’ny faritra faha-7, hatao any Maorisy ity.

Mi.Raz

Mitohy ny ady amin’ny fangalarana tany ao Mantasoa. Naiditra vonjimaika am-ponja, omaly, ny olona telo, mpitarika ireo mafia mpampihorohoro ny tantsaha.

Mampikaikaika ny mponina ao Mantasoa ny fangalarana tany. Ny fanadihadiana no nahafantarana fa vehivavy no lehiben’ireo tambajotra any an-toerana. Nan­dritra ny taona maro no nanaovan’izy ireo izany, raha ny fanazavan’ilay vehivavy tompon’antoka tao anatin’ny famotorana azy. Niaiky rahateo izy fa misy olona maniraka.
Niroso tamin’ny fanohizana ny fanadihadiana ny mpanao famotorana, tratra ihany koa ny mpiray tsikombakomba taminy. Maty paika tanteraka ny fomba fanaon’ireo olon-dratsy rehefa hanao ny asa. Manararaotra ny olana eo amin’ny lafiny lalàna mianjady amin’ny olona tompon-tany ilay vehivavy lehiben’ny tambajotra mba hangalarany tany.
Toy ny ara-dalàna, araka izany, ny zavatra ataony ka sarotra ho an’ireo olona niharan’ny halatra ny hanohitra azy.
Anaran’ny mpiasany
Mody ataony amin’ny anaran’ny mpiasany vavy ny taratasy. Ilay mpiasany indray no manome fahefana amina lehilahy iray manao ny dingana re­hetra momba ny fikarakarana. Nisy zavatra tsy mifanaraka araka ny tokony ho izy nataon’ity lehilahy ka antony nahatrarana azy. Tratra ihany koa ilay mpiasa vavy. Ny fanadihadiana ity farany no nahavaky bantsilana ny raharaha. Tra-tehaka ha­tramin’ny atidoha. Anisan’ireo voasaringotra ho mpiray tsikombakomba amin’ity raharaha ity ny vadin’ilay vehivavy le­hiben’ny tambajotrana halatra tany. Efa nisara-bady ara-panjakana anefa izy mivady ireo saingy mbola miara-mipetraka ihany. Ny fanadihadiana hatrany no nahafantarana fa efa ni­sazy tany am-ponja momba ny fangalarana tany koa ilay rangahy. Andrasana, araka izany, ny tohin’ny fanadihadiana lalina amin’ity raharaha ity.

J.C